نخستين رابطه نوزاد با دنياي خارج از طريق لمس كردن حاصل مي شود. لمس كردن نوزاد تاثير بسزايي در ارتباط عاطفي، احساس امنيت و اعتماد او به محيط اطرافش دارد. كودكاني كه از سوي پدر و مادر با محبت لمس مي شوند؛ احساس آرامش بيشتري دارند. والدين مي توانند با ماساژ دادن و تماس هاي محبت آميز با نوزاد خود، به او ابراز محبت كنند و از همان ابتدا به شكل گيري اعتماد به نفس او كمك كنند.
ماساژ كودك يك راه شگفت انگيز و موثر براي برقراري ارتباط با اوست. نوزادان خيلي زود متوجه خواهند شد كه اين تماس هاي ملايم نشان دهنده عشق و علاقه اطرافيان به آنهاست.
ماساژ براي نوزاد چه فوايدي دارد؟
ماساژ، گردش خون را بهبود مي بخشد كه اين امر باعث شاداب شدن پوست كودك مي شود. ماساژ سيستم ايمني بدن را نيز تقويت مي كند؛ همچنين موجب كاهش بسياري از دردهاي مزمن در بدن كودك مي شود. از ديگر فوايد ماساژ محكم كردن عضلات او انعطاف مفاصل است. معمولا كودكاني كه از نوزادي توسط والدين ماساژ داده مي شوند كمتر گريه مي كنند و در برابر بيماري و ناراحتي مقاومتر مي شوند.
با ماساژ، دستگاه گوارش تقويت مي شود و هضم و دفع بهتر انجام مي گيرد. كودكان كمتر به قولنج، يبوست و اسهال مبتلا مي شوند. ماساژ همچنين به بهتر شير خوردن كودكان كمك مي كند. كودكاني كه ماساژ را تجربه مي كنند آرامتر به خواب مي روند و شب ها پدر و مادر خود را براي خوابيدن دچار مشكل نمي كنند. در هنگام بيداري نيز سرحالتر و خوش اخلاق ترند. ماساژ همچنين به بهبود كار دستگاه تنفسي نيز كمك مي كند.
مزاياي ماساژ فقط متوجه نوزادان نيست بلكه براي والدين هم منافع خوبي دارد. اين عمل ضمن ايجاد احساس آرامش در والدين باعث بالا رفتن حساسيت آنها نسبت به حركات كودكشان مي شود.
اين دسته از والدين به دليل تماس چشمي كه در طول ماساژ با نوزاد خود دارند؛ شناخت و درك بهتري نهسبت به عكس العمل هاي او پيدا مي كنند. همين درك ويژه به نگهداري بهتر آنها از كودكشان كمك مي كند.
شرايط لازم براي ماساژ نوزاد
– نوزاد را وقتي كه سرحال است براي ماساژ آماده كنيد. فرزند شما نبايد گرسنه يا كاملا سير باشد. يك ساعت بعد از خوردن غذا و پس از استحمام فرصت مناسبي براي اين كار است.
– زيورآلاتي كه ممكن است هنگام ماساژ به نوزاد آسيب بزنند را از دست خود خارج كنيد.
– ناخن دست هايتان را كاملا كوتاه كنيد.
– قبل از ماساژ دست ها را با آب و صابون بشوييد. همچنين دست ها را با به هم ماليدن يا قرار دادن در آلب ولرم به مدت سه تا چهار دقيقه گرم كرده و سپس خشك كنيد.
– يك مكان ساكت و گرم را براي ماساژ دادن كودك پيدا كنيد.
– دماي اتاق بهتر است حدود ۲۶ درجه سانتيگراد باشد تا نوزاد بدون پوشش هم در آن احساس راحتي كند.
– حوله اي را روي تخت يا زمين پهن كنيد و نوزاد را روي آن بگذاريد.
– براي ماساژ دادن بهتر است از روغن هاي مخصوص بچه ها استفاده كنيد.
نحوه ماساژ نوزاد
ماساژ را از زير گردن شروع كنيد و تا باسن ادامه دهيد. ابتدا مي توانيد دست ها را روي قفسه سينه بگذاريد، با استفاده از انگشتان شست، زير گردن و اطراف استخوان قفسه سينه كودك را با حركات دايره وار به ملايمت ماساژ دهيد و بعد به آرامي به دو طرف قفسه سينه برويد. سپس به سراغ دست ها برويد و هر كدام را به نوبت ماساژ دهيد. از مچ دست شروع كنيد و تا زير بغل كودك ادامه دهيد.
در هنگام ماساژ به آرامي هر كدام از انگشتان، مفاصل و كل دست را لمس كنيد. براي ماساژ ملايم شكم نوزاد از يك دست استفاده كنيد. از ناحيه بالاي ناف با حركت دايره وار در جهت عقربه هاي ساعت ماساژ دهيد. نظير همان حركتي كه براي دست ها انجام داديد؛ پاها را هم به نوبت و به آرامي تا كشاله ران ماساژ دهيد. همچنين با سر انگشتان خود تك تكانگشتان پاي كودك را لمس كنيد و با حركات طولي كف پاهايش را ماساژ دهيد. بهتر است ماساژ پشت و كمر را با استفاده از كف دست و حركات دايره وار انجام دهيد.
حركات كششي بعد از ماساژ
پس از ماساژ دادن دست ها و پاهاي نوزاد مي توانيد آنها را به آرامي حركت داده و حركات كششي را روي آنها اجرا كنيد. براي اين كار ابتدا دست هاي نوزاد را صاف و از مچ دست بگيريد و به بيرون بكشيد و چند ثانيه به همين حالت نگه داريد. دست ها را به صورت ضربدري روي شكم قرار دهيد، چند ثانيه نگه داريد و به نوبت جاي دست ها را عوض كنيد. بازوها را به سمت بالا بكشيد و سپس به سمت پايين با زاويه قائمه نگه داريد. پاها را نيز به طور ضربدري روي شكسم قرار دهيد و پس از چند ثانيه جاي پاها را عوض كنيد.
اين نكات را از ياد نبريد
– دقت كنيد كه سطحي كه كودك را روي آن قرار مي دهيد خيلي نرم نباشد كه بدن نوزاد در آن فرو برود.
– هرگز كودك بيمار، خصوصا نوزاد تب دار را ماساژ ندهيد. در آغوش گرفتن آنها در اين شرايط برايشان آرامش بخش تر است.
– هيچگاه نوزاد تازه غذا خورده را ماساژ ندهيد زيرا ممكن است استفراغ كند. البته ماساژ نوزاد گرسنه هم موجب بيقراري او مي شود.
– زماني كه كودك تمايل به بازي دارد از ماساژ دادن او پرهيز كنيد زيرا زير دستان شما آرام نمي گيرد.
– مدت زمان ماساژ مي تواند بين ۵ تا ۱۵ دقيقه ادامه داشته باشد كه اين بستگي به تمايل نوزاد دارد.